قرارداد جامع و کامل بیمه

طبق ماده ۱ قانون بیمه عقد بیمه قراردادی است که در آن یک طرف قرارداد متعهد می‌شود در ازای دریافت مبلغ معینی از طرف دیگر در صورت بروز حوادث خسارات را به او پرداخت نماید یا مبلغ مشخصی را بپردازد. در این قرارداد متعهد بیمه‌گر و طرف دوم بیمه گذار نامیده می‌شود و وجهی که بیمه‌گذار به بیمه‌گر می‌پردازد حق بیمه و آنچه که بیمه می‌شود موضوع بیمه نام می‌گیرد.

این قرارداد نوعی عقد اتفاقی است که البته مشروعیت و حمایت قانونی دارد چرا که زمان اجرای قرارداد و همچنین مبلغ خسارات در این عقد معلوم نیست.

با آن که در مقالات حقوقی آماده است که در قانون مدنی عقد بیمه به عنوان عقد معین شناخته نشده است اما می‌تواند بسیاری از خصوصیات آنها را داشته باشد به عنوان مثال عقد قرارداد در تمام بیمه‌ها اصولا به صورت عقد لازم تنظیم می‌شود یعنی هیچ یک از طرفین نمی‌توانند آن را به هم بزنند مگر در شرایط خاص.

به عنوان مثال در حالتی که این قرارداد به صورت عقد جایز ممکن است بسته شود هر یک از طرفین قرارداد می‌توانند آن را فسخ نمایند که در بیمه عمر بیمه‌گذار اختیار فسخ قرارداد را دارد اما این قرارداد برای بیمه‌گر به صورت عقد لازم است و نمی‌تواند آن را فسخ نماید.

بیشتر عقود بیمه به صورت عقد اتفاقی هستند یعنی زمان دقیقی برای اجرای تعهد وجود نخواهد داشت مانند بیمه آتش سوزی که نمی‌توان زمان دقیق انجام تعهد را اعلام کرد اما همانطور که اشاره کردیم مورد حمایت قانون گذار است.

به طور کلی بیمه‌گر و بیمه‌گذار در قبال یکدیگر تعهداتی دارند که باید آنها را انجام دهند و در غیر این صورت قرارداد باطل یا فسخ خواهد شد.

پس از عقد قرارداد بیمه آنچه که بیمه‌گر باید انجام دهد آگاه کردن بیمه‌گذار از تکالیف و وظایفش می‌باشد، همچنین حفظ اسرار بیمه گذار و پرداخت کامل و سریع خسارات و اجرای تمام تعهداتی که طبق قانون و قرارداد بر عهده طرفین معامله است از دیگر وظایف تعریف شده برای بیمه گر می‌باشد.

اما بیمه‌گذار نیز در قبال این قرارداد تعهداتی دارد از جمله آن پرداخت حق بیمه در زمان مقرر، اعلام دقیق کیفیت خطری که به موجب آن قرارداد منعقد شده است، حفاظت از مورد بیمه به طور متعارف، و اعلام به موقع حادثه مورد خسارت می‌باشد.

نکات مهم هنگام تنظیم قرارداد بیمه

به طور کلی قرارداد بیمه نیز همچون سایر قراردادها دارای شرایطی است که رعایت آنها موجب تنظیم صحیح قانونی و قاعده مند آن قرارداد می‌شود.

از جمله نکات آن است که در خصوص هویت طرف قرارداد و شرکت‌های بیمه‌ای تحقیقات لازم صورت گیرد.

بیمه گذار بعد از آنکه نوع بیمه مورد نظر خود را انتخاب کرد باید به شرکت بیمه جهت تنظیم قرارداد مراجعه نماید.

همانطور که اشاره کردیم قرارداد بیمه توافق بین بیمه‌گر و بیمه گذار است و بنابراین در زمان عقد قرارداد میان بیمه‌گر و بیمه گذار حالات مختلف عقد قرارداد وجود دارد که متناسب با نوع بیمه و توافق طرفین می‌تواند مورد توافق قرار گیرد.

از جمله آن که قرارداد بیمه به صورت عقد لازم یا عقد جایز منعقد شود که به طور کلی و اصولاً در تمام بیمه‌ها عقد قرارداد به صورت لازم است به این معنا که هیچ یک از طرفین نمی‌توانند آن را فسخ نمایند اما در نوع عقد جایز که معمولاً در مورد بیمه عمر به کار می‌رود هر یک از طرفین اختیار دارند که قرارداد را فسخ کنند البته بیمه عمر برای بیمه‌گر لازم است یعنی اختیار فسخ به بیمه گر داده نمی‌شود.

همچنین نوع توافق دیگر بین بیمه‌گر و بیمه گذار در خصوص عوض قرارداد است بیمه‌گر متعهد می‌شود که در ازای پرداخت حق بیمه توسط بیمه گذار خسارت‌های وارد شده را جبران کرده یا هزینه آن را پرداخت نماید.

توافق دیگری که در خصوص عقد بیمه مورد نظر است معوق بودن قرارداد است.

همچنین قرارداد بیمه از نوع قراردادهای اتفاقی است چرا که امکان تعیین زمان دقیق انجام تعهدات بیمه وجود ندارد‌.

در قراردادهای بیمه چند حالت می‌تواند موجب پایان اعتبار بیمه نامه شوند؛ از جمله آنها پایان مدت اعتبار بیمه و همچنین فسخ قرارداد بیمه در خصوص امکان فسخ آنها، انفساخ و همچنین اجرای تعهد است.

به طور کلی باید توجه داشت طبق اصول حقوقی حاکم بر قراردادها اگر قراردادی در مدت اعتبار فسخ شود، تعهد طرفین تا زمان فسخ به قوت خود باقی است ولی بعد از فسخ دیگر آثاری بر آن مترتب نمی‌شود.

استفاده از بیمه و خدمات مربوط به آن مزایای بسیاری در زندگی شخصی افراد مختلف دارد چرا که بیمه به عنوان یک راهکار در خصوص تامین زندگی شخصی و شغلی در آینده افراد شناخته می‌شود که البته بسیار موضوع پر اهمیتی است.

قانونگذار با در نظر گرفتن شرایط اشخاص امکان استفاده از قالب‌های مختلف بیمه اختیاری و برخورداری افراد از مزایایی همچون بیمه کار افتادگی حقوق بازنشستگی بیمه بیکاری و... را فراهم کرده است.

در ادامه به شرایط و الزامات قانونی بیمه اختیاری به عنوان یکی از متداول‌ترین قراردادهای بیمه مورد استقبال افراد اشاره می‌کنیم.

بیمه اختیاری برای افرادی امکان‌پذیر است که دارای مشاغل و یا شرایطی هستند که در چارچوب قانونی بیمه کارگری کارمندی و همچنین مشاغل آزاد قرار نمی‌گیرند قشر زیادی از جامعه در این گروه قرار گرفته و از مزایا و شرایط این بیمه اطلاعاتی ندارند.

به طور کلی افرادی که به دلایلی غیر از دلایل مندرج در قانون تامین اجتماعی از ردیف بیمه شدگان خارج شوند در صورتی که طبق آیین‌نامه ادامه بیمه به طور اختیاری موضوع تبصره ماده ۸ قانون تامین اجتماعی مشمول بیمه بازنشستگی باشند با دارا بودن ۳۰ روز سابقه پرداخت به صورت حداقلی و با توجه به مقررات این آیین نامه می‌توانند بیمه خود را به صورت اختیاری ادامه دهند.

مهمترین شرایط بیمه اختیاری تامین اجتماعی برخورداری از حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه در سامانه سازمان تامین اجتماعی است.

همچنین حداکثر سن متقاضی ثبت نام بیمه اختیاری برای زنان و مردان به میزان ۵۰ سال تمام مقرر شده است و البته اشخاصی که بیش از ۵۰ سال سن دارند نمی‌توانند نسبت به بیمه‌گذاری اختیاری اقدام کنند.

افرادی که بیش از ۵۰ سال سن دارند در ازای هر سال مازاد سنی از یک سال سابقه بیمه باید برخوردار شوند به طور مثال اگر متقاضی بیمه اختیاری دارای ۵۲ سال سن است بایستی حداقل دو سال سابقه بیمه داشته باشد تا بتواند شرایط بیمه اختیاری را مورد استفاده قرار دهد.

بر اساس ماده ۲ آیین‌نامه بیمه اختیاری سازمان تامین اجتماعی سهم حق بیمه متقاضیان موضوع این آیین نامه برای استفاده از تعهدات موضوع قانون تامین اجتماعی جهت بیمه بازنشستگی فوت و از کار افتادگی و حمایت‌های دیگر ۲۷ درصد می‌باشد.

مبنای پرداخت حق بیمه مشمولانی که کمتر از ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند به انتخاب متقاضی بین حداقل و حداکثر دستمزد شاغلین خواهد بود.

بیمه اختیاری شامل تعهدات و پرداخت‌های کامل بیمه درمانی همسان با بیمه اجباری می‌باشد.

بر اساس آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های سازمان تامین اجتماعی اشخاصی که دارای سابقه بیمه‌ای هستند ولی از جواز کسب برخوردارند باید ادامه بیمه‌گذاری خود را در چارچوب بیمه مشاغل آزاد انجام دهند.

از دیگر قراردادهای بیمه‌ای مورد استقبال افراد می‌توان به بیمه عمر اشاره کرد؛ بیمه عمر به معنای قراردادیست که میان یک شرکت بیمه و شخص بیمه شونده منعقد می‌شود که در آن بیمه شونده متعهد به پرداخت مبلغ تعیین شده که غالبا به صورت اقساط بلند مدت است می‌گردد و این پرداخت‌ها تا زمان معینی بسته به نوع قرارداد ادامه دارد.

با بروز حوادثی همچون فوت طبیعی، فوت بر اثر حادثه، نقص عضو ، ابتلا به بیماری‌های خاص یا از کار افتاده شدن فرد، شرکت بیمه موظف است سرمایه بیمه شده را به صورت یکجا یا به صورت مستمری به بیمه‌گذار یا به شخص ثالثی که از طرف او تعیین می‌شود بپردازد.

بیمه‌های عمر به طور کلی دو نوع متفاوت دارند بیمه‌های عمر حفاظتی و بیمه‌های عمر سرمایه‌گذاری. البته تقسیم بندی‌های دیگری نیز در خصوص انواع بیمه عمر وجود دارد که از جمله آن می‌توان به بیمه عمر مدت‌دار بیمه تمام عمر بیمه مختلط اشاره کرد.

به طور کلی در تنظیم قرارداد بیمه باید به اعتبار شرکت بیمه و همچنین بندها و قیود مذکور در قرارداد توجه داشت تا از بروز اشکالات پیشگیری کرد.