تابستان امسال، هم برق نبود هم قبض ها گرانتر از گذشته بود

طبق ابلاغیه وزیر نیرو، هزینه تأمین برق از ۷۵۴۲ ریال به ازای هر کیلووات ساعت از ابتدای خردادماه به ۹۵۳۷ ریال افزایش یافت. در پایان دولت سیزدهم هزینه تأمین برق ۵۴۷۰ ریال بود که از ابتدای مهر ۱۴۰۳ با رشد ۳۸ درصدی به ۷۵۴۲ ریال و اکنون با ۲۶ درصد افزایش دیگر به ۹۵۳۷ ریال رسیده است. بر این اساس می‌توان گفت که برق در حدود یک سال بیش از 64 درصد گران شده است. این موضوع درحالی است که اعداد اعلام‌شده بر روی قبوض افزایش بیش از 100 درصدی را نشان می‌دهد. درحالی‌که قبض یک واحد مسکونی از 50 هزار تومان به 400 هزار تومان رسیده چگونه می‌توان گفت که تنها قیمت برق 64 درصد افزایش یافته است.

نکته جالب این بخشنامه اینجاست که مشترکان کم‌مصرف با افزایش 30 درصدی قیمت برق در خردادماه نسبت به مهرماه سال اخیر مواجه شدند و مشترکان پرمصرف با افزایش 26 درصدی مواجه شدند. درحال حاضر  قرار است قیمت برق به صورت پله‌ای محاسبه شود اما نکته اساسی اینجاست که اگر مشترکان پرمصرف به صورت میانگین تا به امروز هزینه کمتری نسبت به مشترکین کم‌مصرف پرداخت کرده‌اند به هر ترتیب هیچ‌یک از این درصدهای افزایش با اعداد افزایش‌یافته قیمت قبوض یکی نیست و بهای تمام‌شده برای مشترکان بیش از 100 درصد افزایش یافته است.  

تعرفه برق مشترکان از ضرب «هزینه تأمین برق» در «نرخ پایه» به دست می‌آید. نرخ پایه برای مشترکان کم‌مصرف ارقام کمتری است و هرچه مشترک مصرفش بیشتر باشد، نرخ پایه آن هم بالاتر می‌رود. جالب آنکه در بخشنامه جدید وزارت نیرو، نرخ پایه برای کم‌مصرف‌ها افزایشی شده است. یعنی هم هزینه تأمین برق بیشتر شده و هم نرخ پایه. بهار امسال تعرفه برق افزایش یافت و همزمان با افزایش این تعرفه‌ها قطعی برق نیز به صورت قابل توجهی افزایش یافت و شاهد آن بودیم که بسیاری از مناطق کشور روزانه 2 تا 4 ساعت با نبود و قطعی برق دست‌وپنجه نرم می‌کردند. 

با گرم شدن هوا ردیف‌هایی چون «بهای قدرت»، «هزینه سوخت نیروگاهی»، «عوارض برق» به بسیاری از قبوض اضافه شده و باعث شده که قبوض برق به اعداد حیرت‌آوری برسد و به نوعی مردم مجبور شوند اعداد بسیار بالایی را پرداخت کنند. بسیاری از مشترکان عقیده دارند که تعرفه‌های اداره برق زیرسوال رفته چراکه مجبور هستند اعداد بسیار بالایی بابت مصارف معمول خود بپردازند؛ آن هم در زمانی که برق اغلب نقاط قطع بوده است. 

 قبوض برق در دوره جدید یکباره با افزایش بیش از صد درصدی روبه‌رو شده و همین موضوع باعث اعتراض بسیاری از مشترکان شده است. اما بررسی‌های «هم‌میهن» نشان می‌دهد که اغلب مردم مجبور به پرداخت قبض‌های صادرشده توسط اداره برق شده‌اند و اداره برق تا به امروز پاسخی نسبت به این افزایش‌ها نداده است. 

مسئله تنها مصرف مردم نیست بلکه عدم توسعه زیرساخت‌هاست. بخش عمده‌ای از زیرساخت‌های توزیع برق شهری قدیمی و دچار خرابی است؛ همین مسئله باعث می‌شود که بخشی از انرژی تولیدی در این مسیر هدر برود. به عقیده فعالان حوزه انرژی اگر جلوی این قطعی‌ها گرفته شود میزان قطعی برق در تمامی فصول سال به صورت قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. 

طبق پژوهش‌های انجام‌شده، در ایران حدود ۴۰ درصد از انرژی تولیدی در جریان انتقال از بین می‌رود و حدود ۱۳ درصد برق تولیدی در شبکه توزیع تلف می‌شود که معادل 43 درصد از کل مصرف برق خانگی را در کشور برآورد می‌کند. این اتلاف انرژی در نهایت به‌صورت افزایش قیمت‌ها از جیب مصرف‌کننده جبران می‌شود؛ در حالی که در بسیاری از کشورها شرکت‌های توزیع موظف به کاهش تلفات هستند و اجازه انتقال این هزینه به مشترکان را ندارند.