حدیث امام علی درباره تجارت و بازرگانی (مجموعه کامل احادیث) - 1404

تجارت حلال، با رعایت اصول صداقت، عدالت و پرهیز از حرام، می‌تواند به برکت الهی منجر شود. در این محتوا از سایتتیتر تجارت ، بر اساس روایات معتبر، به بررسی احادیث امام علی علیه‌السلام در مورد تجارت، بهترین تجارت‌ها از دیدگاه قرآن و اهل بیت، و نمونه‌هایی از شغل‌های پربرکت پرداخته می‌شود.

برترین احادیث امام علی علیه‌السلام در رابطه با تجارت

امام علی علیه‌السلام به عنوان الگوی کامل تجارت حلال، احادیث متعددی در مورد اهمیت تجارت، برکت آن و اصول اخلاقی در کسب‌وکار بیان فرموده‌اند. در ادامه، لیست کاملی از احادیث ایشان در این زمینه آورده شده است:

1. تجارت را ترک مکن، که ترک تجارت خرد را مى‌برد؛ خانواده‌ات را تأمین کن و به آن‌ها نیکی کن.
2. التّجارة تَزیدُ فی الرّزقِ. (تجارت موجب افزایش روزی می‌شود).
3. أربَحُ النّاسِ منِ اشْتَرى بالدُّنیا الآخِرَهَ. (بیشترین سود را کسى برده است که آخرت را با دنیا بخرد).
4. لا تِجارَهَ کَالعَمَلِ الصّالحِ وَ لا رِبحَ کَالثّوابِ. (هیچ تجارتی همچون عمل صالح نیست و هیچ سود و فایده‌ای مانند پاداش الهی نیست).
5. التّجارةُ تَزیدُ فِی العَقلِ. (تجارت، خرد را افزایش می‌دهد).
6. إتّجِروا بارَکَ اللّهُ لَکُم، فَإنّی سَمِعتُ رَسولَ اللّهِ صلى الله علیه و آله یَقولُ: الرّزقُ عَشرَةُ أجزاءٍ تِسعَةٌ مِنهُ فی التّجارَةِ وَ واحِدٌ فی غَیرِها. (تجارت کنید تا خداوند به شما برکت دهد، زیرا من از رسول خدا شنیدم که فرمود: روزی ده قسمت است، نه قسمت آن در تجارت و یک قسمت در غیر آن).
7. وَ بِالعَمَلِ فِی النّشاطِ وَ الکَسَلِ. (بر شما باد به کار و تلاش در حال نشاط و کسالت).
8. اِکتِسابُ الحَسَناتِ مِن أفضَلِ المَکاسِبِ. (به دست آوردن حسنات، از بهترین درآمدهاست).
9. مَنِ اتَّخَذَ طاعةَ اللّه ِ بِضاعةً أتَتْهُ الأرْباحُ مِن غیرِ تِجارةٍ. (هر کس فرمانبری از خدا را کالای خویش سازد، بی آنکه تجارت کند سودها به طرف او سرازیر می‌شود).

این احادیث بر پایه منابع معتبر مانند نهج‌البلاغه و وسائل‌الشیعه گردآوری شده و نشان‌دهنده تأکید امام علی بر تجارت به عنوان وسیله‌ای برای افزایش روزی و خرد است.

 

10 حدیث از ائمه درباره بازار و تجارت

در ادامه، چهل حدیث از ائمه معصومین علیهم‌السلام درباره بازار و تجارت آورده شده است. این احادیث از منابع مختلف مانند نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، وسائل‌الشیعه و دیگر کتب حدیثی استخراج شده است:

1. التّاجِرُ الصَّدُوقُ تَحْتَ ظِلِّ الْعَرْشِ یَوْمَ القیامَةِ. (بازرگان راستگو روز قیامت در سایه عرش الهی است) (وسائل‌الشیعه).
2. التِّجارَةُ تَزیدُ فی الرِّزقِ. (تجارت موجب افزایش روزی می‌شود) (نهج‌البلاغه).
3. لا تَدَعُوا التِّجارَةَ فَتَهونُوا. (از تجارت دست نکشید که خوار می‌شوید) (وسائل‌الشیعه).
4. اِنَّ اللّه َ لَیُبْغِضُ الْمُنْفِقَ سَلْعَتَهُ بِالْأَیْمانَ. (خداوند کسی را که کالایش را با سوگند بفروشد، مبغوض می‌دارد) (وسائل‌الشیعه).
5. أربَحُ النّاسِ منِ اشْتَرى بالدُّنیا الآخِرَهَ. (بیشترین سود را کسى برده است که آخرت را با دنیا بخرد) (نهج‌البلاغه).
6. التّجارةُ تَزیدُ فِی العَقلِ. (تجارت، خرد را افزایش می‌دهد) (وسائل‌الشیعه).
7. نِه دهم روزی در تجارت است. (وسائل‌الشیعه).
8. برکت ده بخش دارد؛ نه دهم آن در تجارت است. (وسائل‌الشیعه).
9. تجارت کنید تا خداوند به شما برکت دهد. (نهج‌البلاغه).
10. مَن لَزِمَ التِّجارَةَ استَغنى عَنِ النّاسِ. (هر که به تجارت بچسبد از مردم بی‌نیاز شود) (وسائل‌الشیعه).

تفسیر حدیث معروف نه دهم روزی در تجارت است

این حدیث شریف از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل شده است: "نه دهم روزی در تجارت است و یک دهم باقیمانده در دامداری (یا گوسفندداری)". تفسیر این حدیث بر تشویق به تجارت حلال تأکید دارد. تجارت به عنوان وسیله‌ای برای کسب روزی گسترده دیده می‌شود، زیرا نه تنها به افزایش مال منجر می‌شود، بلکه با رعایت اصول اسلامی مانند صداقت و عدالت، برکت الهی را جذب می‌کند. امام علی علیه‌السلام نیز در تأیید این حدیث فرموده‌اند که تجارت خرد را افزایش می‌دهد و روزی را فزونی می‌بخشد. این حدیث نشان می‌دهد که بخش عمده رزق الهی از طریق فعالیت‌های اقتصادی مانند تجارت تأمین می‌شود، اما باید با پرهیز از حرص و رعایت اخلاق همراه باشد، زیرا حرص بیش از حد منع شده است. در نهایت، این روایت به جوامع اسلامی توصیه می‌کند که تجارت را به عنوان پایه اقتصاد تقویت کنند تا از فقر و وابستگی رهایی یابند.

 

بهترین تجارت از نظر قرآن و اهل بیت چیست؟

• تجارت با خدا (عمل صالح):

  قرآن می‌فرماید که تجارت واقعی، معامله با خداوند است که انسان جان و مال خود را در راه خدا می‌دهد و در مقابل بهشت دریافت می‌کند.

• تجارت حلال و راستگو:

  بازرگانی که با صداقت انجام شود و آخرت بر دنیا حاکم باشد.

• کشاورزی و دامداری:

  به عنوان تجارت پربرکت که روزی را افزایش می‌دهد.

• حوزه سلامت (پزشکی و درمان):

  شغلی که به حفظ جان و سلامت مردم کمک می‌کند و از دیدگاه اهل بیت، یکی از بهترین تجارت‌هاست زیرا خدمت به خلق است و پاداش الهی دارد.

قرآن کریم در آیات متعدد به تجارت اشاره کرده و آن را به عنوان راهی حلال برای کسب روزی ستایش می‌کند، مشروط بر رعایت عدالت و صداقت. معروف‌ترین آیه، آیه ۲۹ سوره نساء است: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ إِلَّا أَنْ تَکُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْکُمْ» که تجارت را بر پایه رضایت دوطرفه حلال می‌داند و هر معامله‌ای با فریب یا اجبار را باطل می‌شمارد. آیه دیگری، آیه ۲۷۵ بقره است که ربا را حرام و تجارت را حلال اعلام می‌کند: «وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا»؛ این آیه تجارت بدون بهره ربوی را تشویق می‌کند. آیه ۱۰ سوره جمعه نیز می‌فرماید: «فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ» که پس از نماز، تلاش برای روزی حلال از جمله تجارت را مجاز می‌داند. آیه ۱۵۲ انعام بر وزن و اندازه عادلانه تأکید دارد: «وَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَالْمِیزَانَ بِالْقِسْطِ». این آیات نشان‌دهنده اصول تجارت حلال هستند: رضایت، صداقت، پرهیز از ربا و عدالت. امام علی (ع) نیز این آیات را در احادیث تفسیر کرده و تجارت را عبادت می‌دانند اگر با این اصول همراه باشد

چند نمونه از شغل های پر برکت

1-پزشکی:

از آنجایی که پزشکی، شغلی است که بدن را سالم می‌کند و جان‌ها را نجات می‌دهد،  از دیدگاه اسلام یکی از محبوب‌ترین مشاغل به حساب می آید.

2-ماساژ و درمان‌های سنتی:

ماساژ ، طب سنتی و هر مورد دیگری که به سلامتی ذهن و آرامش بدن کمک کند، به عنوان شغل پربرکت در اسلام محسوب میشود. طبق مطالب وب سایت ، ماساژ به سلامت و آرامش بدن کمک می کند.

3-کشاورزی:

کاشت و برداشت که به مردم غذا می‌رساند و برکت الهی در آن نهفته است، همان‌طور که امام رضا علیه‌السلام بر آن تأکید کرده‌اند.

4-نانوایی:

رساندن نان به مردم، که نیاز اساسی جامعه را تأمین می‌کند و پربرکت است.

5-دامداری:

پرورش گوسفند و حیوانات که بخشی از روزی الهی است.

6-درخت‌کاری:

کاشتن درخت که میوه و سایه به مردم می‌دهد و پاداش اخروی دارد و ....

چگونه در این مشاغل پر برکت فعالیت کنیم؟

ورود به هریک از این مشاغل پر برکت ، ساز و کار و شیوه به خصوص خود را دارد؛ به طور مثال برای ورود به دنیای طبابت و پزشکی، باید دروس مرتبط را مطالعه و در رشته های پزشکی مشغول به تحصیل شوید. برای یادگیری علم ماساژ نیز میتوانید به ی آموزشگاه ماساژ میس مراجعه نمایید. برای مشاغلی مانند نانوایی نیز میتوانید مسیر راه اندازی کسب و کار را در پیش بگیرید.

ماساژ و شغل های پر برکت دیگر چگونه باید انجام شوند تا حلال باشند؟

در دنیای مدرن، شغل‌های پربرکت مانند ماساژ، پزشکی، کشاورزی و نانوایی برای حلال بودن باید با احکام شرعی و اخلاق اسلامی هماهنگ شوند. برای ماساژ، رعایت حجاب، تماس توسط هم‌جنس (زن برای زن، مرد برای مرد) یا در حضور محرم الزامی است؛ مراکز رسمی ماساژ در کرج که مجوز وزارت بهداشت را دارند، بدون موسیقی حرام و نیت درمانی/ریلکسیشن غیرجنسی هستند، حلال می باشند. پزشکی با صداقت در تشخیص، پرهیز از درمان‌های حرام (مانند سقط جنین غیرشرعی) و خدمت به بیماران حلال است. کشاورزی باید بدون سموم مضر، احتکار یا فروش محصولات تقلبی باشد و زکات پرداخت شود. نانوایی با وزن کامل، مواد سالم و قیمت عادلانه حلال است؛ امام علی (ع) غش در نان را حرام می‌دانند. در کل، این شغل‌ها باید:

۱) رضایت مشتری داشته باشند،

۲) از ربا و فریب دور باشند،

۳) مفید برای جامعه باشند،

۴) با نیت خالص و پرداخت حقوق شرعی (خمس/زکات) همراه باشند.

امام علی بیشتر به انجام چه تجارتی سفارش میکردند؟

امام علی (ع) بیشتر به تجارت حلال با صداقت و عدالت سفارش می‌کردند و آن را وسیله‌ای برای افزایش روزی، خرد و برکت الهی می‌دانستند. در حدیثی فرمودند: «التّجارة تَزیدُ فی الرّزقِ» و تجارت را نه دهم روزی معرفی کردند. ایشان به تجارت با کالاهای مفید برای جامعه مانند غذا، لباس و ابزارهای ضروری تأکید داشتند و از احتکار، غش و ربا برحذر می‌داشتند. در نامه به مالک اشتر، تاجران صادق را ستودند و تجارت را عبادت شمردند اگر با عمل صالح همراه باشد: «لا تِجارَهَ کَالعَمَلِ الصّالحِ». امام به کشاورزی و دامداری به عنوان تجارت پربرکت اشاره کردند، زیرا روزی مردم را تأمین می‌کند. تجارت دریایی و کاروان‌داری نیز مورد سفارش بود، مشروط بر امانت.  ایشان تاجران راستگو را در سایه عرش دانستند و تجارت را راه بی‌نیازی از مردم معرفی کردند.